BIBLIOTEKA

 Z inicjatywy inspektora szkolnego Jana Klepackiego powstała wówczas Biblioteka, której głównym zadaniem było gromadzenie i wypożyczanie książek dla bibliotek szkolnych. Oprócz niej działało kilka wypożyczalni prywatnych, które odegrały ważną i pożyteczną rolę w pierwszych latach powojennych. Po wejściu w życie dekretu o bibliotekach z 17.04.1946r. należało zorganizować Powszechną Bibliotekę Powiatową, która miała być centralą biblioteczną powiatu zobowiązaną do czuwania nad organizacją sieci bibliotek niższego stopnia. W pierwszym stadium organizacji Biblioteki od 15.XI.1946 do 1.I.1947 sporządzono spisy książek i sprowadzono z różnych księgarń 475 egzemplarzy. W drugim etapie pracy przygotowawczej do uruchomienia Biblioteki Powszechnej uzupełniono księgozbiór przez zakupienie książek używanych i zamawianie nowych. Stan księgozbioru na dzień 1.IV.1947r. wynosił 1644 egz. Zaczęto również kompletować periodyki. Zaprenumerowano 17 miesięczników i tygodników. Największym problemem okazał się brak odpowiedniego lokalu. Ostatecznie sprawę organizacji Publicznej Biblioteki Powiatowej w Ząbkowicach sfinalizowano w czerwcu 1947r. przeznaczając na jej lokum parę izb w Domu Kultury, ale oficjalne zarejestrowanie nastąpiło 25 lutego 1948r.

Pierwszym jej kierownikiem został prawnik i polonista prof.. Bolesław Zieliński.

Na koniec roku 1947 księgozbiór powiększył się do 5006 woluminów, zanotowano 150 czytelników i 1728 wypożyczeń. W roku następnym nastąpił gwałtowny wzrost czytelnictwa, wypożyczono 4390 woluminów, zarejestrowano 710 czytelników, a na stanie Biblioteki znajdowało się już 8051 książek.

Zmieniono także lokalizację biblioteki, przeniesiono księgozbiór do pomieszczeń biurowych w budynku nr 29 w rynku, ale i tam nie została na długo, w roku 1950 znalazła się w budynku obok Krzywej Wieży. Dopiero w roku 1956 przeniesiono bibliotekę do ratusza, gdzie najpierw zajmowała parter, a od 1975r. po likwidacji Miejskiej Rady Narodowej także pierwsze piętro. Mieści się więc w centralnym punkcie miasta prawie 50 lat.

Zmieniła się także nazwa biblioteki i zakres jej działania w ciągu tych lat. Pierwsza pełna nazwa to Publiczna Biblioteka Powiatowa w Ząbkowicach. W roku 1955 połączono ją z miejską i do nazwy dodano człon Miejska. Sieć biblioteczna była już wtedy w powiecie szeroko rozwinięta. Z roku na rok przybywało czytelników, rozrastał się księgozbiór. Miasto się rozbudowuje, przybywa mieszkańców, podnosi się poziom ich wykształcenia, powstają nowe szkoły. Pomieszczenia biblioteczne w ratuszu stają się za ciasne, nie sposób obsłużyć wszystkich grup czytelniczych.

W 1968 r. uroczyście otwarto nowy lokal Oddziału dla Dzieci przy ul. Sienkiewicza, a w 1969 po długich staraniach filię biblioteczną na sporym i ciągle się rozrastającym Osiedlu XX-lecia. Na razie otrzymała pomieszczenie typu M-4 w bloku mieszkalnym, a po wybudowaniu kompleksu lokali usługowych przeniosła się do większego lokum.

Bardzo ważnym wydarzeniem w życiu Biblioteki było nadanie jej imienia „Księgi Henrykowskiej”. Odbyło się to 9 maja 1970r. Obchodzono wtedy uroczyście 25.rocznicę powrotu Dolnego Śląska do Macierzy i 700-lecie istnienia Księgi Henrykowskiej , niezwykle cennego dokumentu polskości Śląska. W Księdze Henrykowskiej znalazło się pierwsze zapisane w języku polskim zdanie. Zdanie to „day ut ia pobrusa, a Ti poziwai” widnieje na tablicy pamiątkowej odsłoniętej podczas uroczystości nadania imienia Bibliotece.

Kolejną ważną datą w historii ząbkowickiej książnicy był dzień 1 października 1975r. Po dokonaniu nowego podziału administracyjnego kraju i likwidacji powiatów Biblioteka nasza staje się Miejsko-Gminną Biblioteką Publiczną im. Księgi Henrykowskiej. Rok 1975 był ważny dla biblioteki również ze względu na to, że po polikwidowaniu Miejskiej Rady Narodowej mieszczącej się na pierwszym piętrze ratusza wszystkie pomieszczenia przejęła po uprzednim remoncie biblioteka, która od roku 1955 mieściła się na parterze. Na dole ratusza pozostała Wypożyczalnia dla dorosłych, introligatornia i dział administracyjny, na pierwszym piętrze urządzono Czytelnię Naukową, utworzono Dział Gromadzenia i Opracowania Zbiorów i przeniesiono z ul. Sienkiewicza Oddział dziecięcy, który przez 4 miesiące w roku nie mógł normalnie pracować, ponieważ urzędowała tam Komisja poborowa.

Do końca 1977 jest oddziałem nowopowstałej Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Wałbrzychu, a od 1 stycznia 1978r. odrębną jednostką podlegającą WBP tylko merytorycznie.

W roku 1990 bibliotekę przejął samorząd lokalny . Otrzymała nowy statut i została wpisana do księgi rejestrowej instytucji kultury. Po raz kolejny zmieniła swą nazwę na Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy im. Księgi Henrykowskiej. Posiada osobowość prawną. Jest największą Biblioteką w powiecie ząbkowickim. Od roku 2000 rozpoczął się proces komputeryzacji zbiorów w systemie MAK, a od 2006 roku została zrzeszona w Konsorcjum Bibliotek Wrocławskich biorąc udział w projekcie Dolnośląski Zasób Biblioteczny w Systemie ALEPH.. Poprzez bogatą ofertę inicjatyw edukacyjnych, kulturalnych Biblioteka nieustannie stara się wzmacniać swoją pozycję lokalnego ośrodka kultury.